Εικαστική Ψυχοθεραπεία με την Μ

Η Μ απευθύνθηκε στο Πάμμεμαζι για να γνωρίσει τα δωρεάν προγράμματα που προσφέρει σε ασθενείς και συνοδούς, με στόχο την αναζήτηση κάποιας δραστηριότητας που θα τη βοηθούσε να επεξεργαστεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά της γύρω από το καρκίνο. Αρχικά συμμετείχε μαζί με έναν φροντιστή (μέλος οικογένειας ασθενούς), στην ανοιχτή ομάδα εικαστικής ψυχοθεραπείας  για να δοκιμάσει τη συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση. Έτσι αποφάσισε να δουλέψουμε μαζί και οργανώσαμε ατομικές εβδομαδιαίες συνεδρίες εικαστικής ψυχοθεραπείας που διήρκησαν επτά μήνες στο χώρο του  Παμεμμαζί εντός του Γενικού Ογκολογικού Νοσοκομείου της Κηφισιάς.

‘’Το σώμα μου έχει αλλάξει μετά από αυτό….Προσπαθώ να δεχθώ πως είμαι και ποιά είμαι τώρα’’

Τα θέματα που επεξεργαστήκαμε στις συνεδρίες μας ήταν κυρίως σκέψεις και συναισθήματα που ένοιωθε καιρό και κατά τη διάρκεια και μετά την ασθένεια. Συζητήσαμε για τις ψυχικές και σωματικές αλλαγές ενώ παράλληλα εξερευνήσαμε πώς αισθάνεται τώρα, τις σχέσεις της με τους ανθρώπους που ήταν και είναι δίπλα της, τους φόβους, τα άγχη αλλά και τι ήταν αυτό που της έδινε και της δίνει δύναμη να ανταπεξέλθει τη τραυματική διαδικασία της ασθένειας.

‘’Η ασθένεια προσφέρει σημαντικά μηνύματα . Έχω την ευκαιρία να δω ποιές αλλαγές χρειάζονται να γίνουν, τα πιστεύω μου και τις σκέψεις μου, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής μου.’’

Η Μ μέσα στη θεραπευτική σχέση ένοιωσε ασφάλεια και εμπιστοσύνη να μοιραστεί τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Στόχος μας ήταν μια γνωριμία εκ νέου με τον εαυτό της, η αύξηση της επίγνωσης και η ανάπτυξη της αντίληψής της για ότι την δυσκολεύει και πώς μπορεί αυτό να το αλλάξει για να βελτιώσει τη ζωή της. Χρησιμοποιήσαμε τη τέχνη για να δώσουμε μορφή σε αυτές τις σκέψεις. Αν και η ίδια είναι καλλιτέχνης, στην εικαστική ψυχοθεραπεία δε έχει τόσο σημασία το τελικό αποτέλεσμα, αλλά κυρίως η διαδικασία, το πώς συνδέεται κανείς με το έργο του και η αφήγηση που δίνει γι’αυτό. Η τέχνη είναι ένα εργαλείο, όπως τα όνειρα στη ψυχανάλυση. Μπορεί να φέρει στην επιφάνεια ασυνείδητες και ακατέργαστες σκέψεις που θα δώσουν φως και απάντηση σε δυσκολίες, δυσλειτουργίες και ανεπιθύμητες σκέψεις και συμπεριφορές.

‘’Οι σκέψεις μου χρωματίζουν, φωτίζουν, κατανοούν την απειλή. Η ανάγκη για έκφραση ανοίγει τον δρόμο προς την ίαση.’’

‘’Προσπαθώ να ζήσω κάθε λεπτό, κάθε δευτερόλεπτο, να απολαύσω το πολύτιμο δώρο που έχω.’’

Η απώλεια και η μακράς διάρκειας μάχη με τη νόσο, σίγουρα επιφέρει πολλές αλλαγές στο πώς κάποιος βλέπει τον εαυτό του, όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά. Είναι σημαντική η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης αλλά και το να μπορεί κάποιος να μπει πάλι στη διαδικασία να ονειρεύεται και να κάνει πλάνα για το μέλλον. Συχνά όσοι επιβιώνουν από την ασθένεια βάζουν νέα θεμέλια, προσπαθούν να διορθώσουν τα λάθη του παρελθόντος, να αλλάξουν ότι είναι δυσλειτουργικό. Έτσι και η Μ αναθεώρησε τι πραγματικά είναι σημαντικό και τι όχι και αναζήτησε τρόπους πώς να επιτύχει αυτές τις σημαντικές αλλαγές στη ζωή της.

‘’Τα πιο απλά πράγματα δίνουν δύναμη να αντιμετωπίσω τα απρόβλεπτα της ζωής. Προσπαθώ να βρω λύσεις να βελτιώσω τις σχέσεις μου με τους άλλους. Προσπαθώ να βρω λύσεις και να απαντήσω στις αμφιβολίες μου και τους φόβους μου. Θέλω να μοιράζομαι τις σκέψεις μου και τις αγωνίες μου.’’

Η επικοινωνία και η κατανόηση δεν είναι πάντα δεδομένες όταν κάποιος περνάει κάτι τόσο δύσκολο. Συχνά δεν υπάρχουν τα κατάλληλα λόγια να εκφραστεί ο φόβος, το άγχος, ο θυμός και η θλίψη, συναισθήματα πολύ έντονα κατά τη διάρκεια της ασθένειας. Πολλές φορές οι ασθενείς δε θέλουν να «ενοχλούν»  συνεχώς τους συνοδούς/φροντιστές τους και οι συνοδοί/φροντιστές να «στενοχωρούν» και να «επιβαρύνουν»  τους ασθενείς με τις δικές τους φοβίες και ανησυχίες. Η ψυχοθεραπεία δίνει αυτό το χώρο και ο ψυχοθεραπευτής, ως καταρτισμένος επαγγελματίας, μπορεί να βοηθήσει στην επικοινωνία και την επίλυση αυτών των ζητημάτων.

‘’Ο κύκλος της αναγέννησης του ήλιου, ο όποιος πεθαίνει και αναγεννάται κάθε ημέρα ..Δεν μπορώ να αλλάξω το παρελθόν. Απολαμβάνω και εκτιμώ τη ζωή.’’

Το θεραπευτικό ταξίδι μας ήταν μόνο η αρχή για να συνειδητοποιήσει η θεραπευόμενη πως μπορεί να βελτιώσει τη ποιότητα της ζωής της. Είναι αναγκαία η ολιστική προσέγγιση του ασθενούς (σώμα, ψυχή και νους) για την καλύτερη αντιμετώπιση της κάθε ασθένειας. Η ανακουφιστική φροντίδα και η ψυχολογική υποστήριξη στους ογκολογικούς ασθενείς συμβάλουν στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να συμβάλει στην γενικότερη ψυχοσωματική ευεξία, λειτουργικότητα και κοινωνικοποίηση των ανθρώπων.

Ήταν ιδιαίτερη τιμή μου που η Μ με εμπιστεύτηκε και με συμπεριέλαβε σε αυτό το ταξίδι. Με μεγάλη μου χαρά παρατήρησα στο τέλος ότι ήθελε πια να θέτει στόχους, να αισθάνεται πως έχει τον έλεγχο της ζωής της, να είναι πιο δυνατή και μαχητική, να μπορεί να κατανοήσει καλύτερα τις αλλαγές των τελευταίων 2-3 χρόνων και να κάνει όνειρα για το μέλλον της. Της ευχόμαστε ότι καλύτερο!

‘’Νοιώθω έτοιμη να απαλλαγώ από τις αιτίες της ασθένειας και να προσπαθήσω ώστε να εξαλείψω τον φόβο για τυχόν συνέχειά της. Με το ΠΑΜΕΜΜΑΖΙ και την Εύα κατανόησα την κατάστασή μου και άνοιξαν παράθυρα δύναμης και ισορροπίας .Θα συνεχίσω την προσπάθεια.’’

Εύα Γρηγοριάδου

MSc Εικαστική Ψυχοθεραπεύτρια

Πάμεμμαζί